A23 derby Crystal Palace - Brighton
ALL_BLOGS

Uitgelicht: twee onverwachte Engelse topderby's

2021-07-08

Het nieuwe Premier League-seizoen staat inmiddels voor de deur. Dat betekent dat de fanatieke fans zich ook weer op mogen maken voor een hele rits aan interessante decenniaoude derby's. Buiten Engeland zijn de meesten wel bekend met wedstrijden als de Merseyside-derby en de North London-derby, maar het Britse voetballandschap heeft veel meer moois te bieden. Wij laten jullie met behulp van deze blog kennis maken met twee van de mooiste, onbekende derby's van de Premier League!

The Battle of the Roses (Manchester United - Leeds United)

Alleen vanwege de naam zou je al haast meteen een voetbalreis naar Manchester United - Leeds United boeken. Dat gevoel zal alleen maar meer hoogtij vieren zodra je weet waar de onderlinge rivaliteit vandaan komt! De derby werd voor het eerst gespeeld in 1906, maar de oorsprong van de The Battle of the Roses ligt bijna vijfhonderd jaar eerder. In de vijftiende eeuw stonden de adellijke huizen van Yorkshire en Lancaster lijnrecht tegenover elkaar in een oorlog om de Britse kroon. Leeds als onderdeel van de provincie Yorkshire en Manchester als stad in Lancaster hadden destijds nog niet de invloed die ze nu hebben. Toch stond de bevolking tegenover elkaar tijdens the War of the Roses.

Tot op de dag van vandaag zijn de rozen uit de wapens van The House of Lancaster (rode roos) en The House of Yorkshire (witte roos) nog altijd de voornaamste naamgever van de derby tussen Leeds United en Manchester United. Vaak denkt men onterecht dat de clubkleuren ook afkomstig zijn van deze beeltenis. Dit is niet zo. Beide clubs speelden voordat ze overgingen op de huidige tenuekleuren nog in een andere kleurensamenstelling. Toch is The War of Roses niet de enige reden van de felle rivaliteit tussen de club. Ook de industriële revolutie speelde zijn rol in de rijke historie van Manchester United - Leeds United.

Industriële revolutie als olie op het vuur

Manchester én Leeds golden in de 18e en 19e eeuw als hét textielcentrum van Groot-Brittannië. Beide steden kenden een enorme economische groei en begonnen ook op dit gebied met elkaar te concurreren. Door de stijgende welvaart en steeds beter gevulde schatkist werd het ene na het andere imposante gebouw uit de grond gestampt. Er werd zowat een wedstrijd van gemaakt. Gedurende deze periode stonden beide steden ook voor het eerst lijnrecht tegenover elkaar op het voetbalveld. In 1906 nam Manchester United het op tegen Leeds City in het eigen Bank Street Ground voor de ogen van 6000 fans.

De eerste stap in een bewogen voetbalhistorie is gezet. Leeds City gaat vanwege financiële problemen neer en wordt vervangen door Leeds United. Officieel gezien vindt de eerste Battle of the Roses zoals we hem nu kennen dus pas in 1923 plaats. In de daaropvolgende decennia schommelen zowel Manchester United als Leeds United tussen het hoogste en op een na hoogste niveau van Engeland. Pas in de jaren '50 beginnen beide clubs op voetbalgebied op te bloeien. Matt Busby en Don Revie helpen de clubs aan nieuw elan. Verscheidene prijzen worden bijgeschreven aan beide kanten.

De eindelijke terugkeer van Leeds United

In de jaren daarna werden onderlinge duels steeds harder van aard. Ook op en rondom de tribunes werd het alsmaar onvriendelijker. Geregeld vonden er opstootjes plaats tussen spelers onderling, spelers en fans en fans onderling. Ook de spreekkoren werden met het jaar smakelozer. Totdat Leeds degradeerde en voor een langere tijd niet meer terugkeerde op het hoogste niveau; juist in een periode dat Manchester United de harten wint van voetbalfans van over de hele wereld. Nu, in 2021, is Leeds United na een lange afwezigheid terug. The Battle of the Roses zal ongetwijfeld worden 'gevierd' alsof hij nooit is weggeweest.

Manchester United Leeds United bezoeken voetbalreischiangrai / Shutterstock.com

M23-Derby (Crystal Palace - Brighton & Hove Albion FC)

In tegenstelling tot de The Battle of the Roses is derby tussen Crystal Palace - Brighton & Hove Albion FC nog jong. Er is geen eeuwenoude vete tussen Brighton en Croydon op het gebied van overheersers en handel. Sterker nog, het duurde tot de jaren '70 van de vorige eeuw voordat supporters van beide clubs de ander als rivaal begonnen te zien. Croydon is onderdeel van Zuid-Londen en vormt de thuisbasis van Crystal Palace. Het is dan ook op geografisch gebied wat vreemd dat Brighton en Palace elkaar niet lekker liggen. Zeker met het aantal clubs waarmee The Eagles de stad Londen deelt. Voor Brighton-fans is de keuze van een aartsrivaal wat gemakkelijker gemaakt. Buiten Crawley Town om, dat laag voetbalt, is Crystal Palace de dichtstbijzijnde ploeg.

Jarenlang speelden Crystal Palace en Brighton & Hove Albion FC in de Third Division, een competitie waar zij al sinds de oprichting onderdeel van waren. Hoewel de ploegen elkaar jaarlijks tegenkwamen was er nog geen spraken van animositeit. Daar kwam in de jaren '70 verandering in. Tijdens een ontmoeting in het seizoen 1974-1975 liepen de temperaturen hoog op en stroomde de drank rijkelijk. Het levert verschillende opstootjes op tijdens een historisch hoge opkomst voor een wedstrijd van Brighton.

Opstootjes, rookbommen en politiebegeleiding

De ban is gebroken voor de M23-Derby, die is vernoemd naar de snelweg die Brighton en Croydon verbindt. In volgende onderlinge duels werd het spel telkens stilgelegd vanwege rookbommen en provocaties. Gekscherend begonnen de fans van Brighton de koosnaam 'Seagulls' aan te nemen als tegenpool van het 'Eagles' van Crystal Palace. Wanneer in 1976 Alan Mullery bij Brighton en Teddy Venables bij Palace worden aangenomen als nieuwe trainers, vliegt de vlam pas echt in de pan.

De twee kersverse trainers speelden ooit als spelers samen bij Tottenham Hotspur en waren toen al elkaars tegenpolen. Zowel Brighton & Hove Albion als Crystal Palace bloeide op en gingen beide voor promotie spelen. Naast regionale spanning kwam er dus ook wedstrijdspanning bij kijken. Dat zorgde voor de nodige frustratie. Helemaal toen Brighton met 1-0 verloor op Selhurst Park. Alan Mullery kon zijn teleurstelling niet onder stoelen of banken schuiven en maakte discutabele handgebaren richting het publiek van Palace. Hij werd onder begeleiding van de politie van het veld geholpen. Ook binnen ging de tirade van de Brighton-coach nog even door. Hij liep de kleedkamer van de tegenstander binnen, gooide vijf pond op de grond en liet Terry Venables weten dat zijn team 'dat niet eens waard was'.

Het einde van een tijdperk werd ingeluid toen Mullery en Venables vertrokken. Maar in Croydon was men nog niet van de oud Brighton-coach af. Sterker nog Mullery tekende niet veel later een contract als trainer van Crystal Palace. De fans waren woedend en eisten een vertrek. Het is dan ook geen verrassing dat het niet heel lang duurde voordat hij alweer plaats moest maken voor een nieuwe trainer. Saillant detail: Alan Mullery keerde na zijn kortstondige periode in Selhurst Park 'gewoon' weer terug bij Brighton & Hove Albion.

Bizarre incidenten

Crystal Palace - Brighton & Hove Albion FC is een garantie voor spektakel. Het komt meer dan eens voor dat de wedstrijd wordt stilgelegd door een rookbom op het veld. Ook rode kaarten is men niet vreemd tijdens de M23-derby. Zo speelde Brighton-icoon Gerry Ryan zijn laatste duel tijdens derby. Een grove charge leverde hem op drie plekken een gebroken been op en dus ook het einde van zijn carrière. Het meest bizarre incident vond plaats tijdens de 2e play-offs wedstrijd om promotie in 2013. Bij aankomst in het stadion van Brighton werd Crystal Palace op verrassende wijze 'verwelkomt' in de uitkleedkamer. Het gehele toilet was besmeurd met uitwerpselen. Wat later bleek: de clubchauffeur van Brighton & Hove Albion kon zich dermate slecht inhouden en wilde de rivalen op deze manier uit de wedstrijd halen.

Sinds 2016 staat de M23-derby na 36 jaar eindelijk weer op het programma op het hoogste niveau van Engeland. Het was zelfs voor het eerst dat dit bijzondere duel werd gespeeld sinds de oprichting van de Premier League.

A23 derby Crystal Palace - BrightonCosmin Iftode / Shutterstock.com
ALL_BLOGS